Ölkəni inkişaf etdirən universitetlər

Böyük Britaniyanın Times Higher Education (THE)  nəşri dünyanın iqtisadiyyatı inkişaf edən ölkələrinin  ən yaxşı universitetlərinin reytinqini (Emerging Economies University Rankings 2019)  tərtib edib.  Reytinq inkişaf edən ölkələrin ali təhsil müəssisələrini özündə əks etdirir. Tədqiqatın nəticələri deməyə əsas verir ki, son illər  iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf edən ölkələrin universitetləri  qlobal reytinqdə liderliyi ələ keçiriblər.  Tədqiqata dünyanın 43 ölkəsindən (Çin, Hindistan, Cənubi Afrika Respublikası,  Braziliya, Argentina, Türkiyə, Qətər, Mərakeş, Macarıstan, Polşa, Çexiya Respublikası, Litva, Estoniya və s.) 450 aparıcı universitet cəlb olunub. Reytinqə Çin universitetləri  başçılıq edir.  Sıralamada  ilk 4 yer Çin universitetlərinə məxsusdur.  Ümumiyyətlə, qlobal reytinqdə Çin ən çox-  72 ali məktəblə təmsil olunub.  İkinci  yer  49 ali məktəblə Hindistana  məxsusdur.  Sıralamanın ilk mövqelərində  Koreya, Sinqapur,  Honkonq, Malayziya, Braziliya, Cənubi Afrika kimi ölkələrin universitetləri yer alıb.

 

İnkişaf edən ölkələrdən olan universitetlərin reytinqi xüsusi marağa malikdir, çünki məhz onlar hazırda  öz milli ali təhsil sisteminin rəqabətə davamlılığının gücləndirilməsinə ciddi sərmayə qoyur və böyük resurslar  xərcləyirlər.  Praktik olaraq reytinqdə liderlik edən bütün ali məktəblərin təmsil olunduğu ölkələr son iki ildə çox bahalı dövlət proqramlarının təşəbbüskarları qismində çıxış ediblər. 2017-ci ildə Çində “Double First” proqramı start götürüb,  2018-ci ildə isə Hindistan, Braziliya və Rusiya da öz analoji layihələrinin icrasının aktiv mərhələsinə daxil olublar.  Bu cür situasiyada belə bir reytinqdə irəliləmək son dərəcə çətindir, çünki təkcə yaxşı ali məktəb olmaqla iş bitmir, həm də bunu rəqiblərdən daha sürətli  etmək lazımdır.

 

Rusiyanın M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti sıralamada 5-ci yerdədir.  Bu mövqe MDU üçün sürpriz deyil.     MDU-nun rektoru, akademik  V.Sadovniçi:  “Ənənəvi olaraq  MDU  ali məktəblərin beynəlxalq reytinqlərində layiqli  göstəricilər göstərir. İnkişaf edən iqtisadiyyata malik  ölkələrin ali məktəblərinin reytinqinin tərtib edilməsi gedişində  THE nəşri  bizim üçün əhəmiyyətli olan bir sıra göstəriciləri -   tədris,  elmi-tədqiqat fəaliyyəti  və biliklərin transferi, həmçinin beynəlxalq əməkdaşlığı nəzərə alır. Bundan başqa, MDU dövlətin həyatında böyük sosial rol oynayır, bu,  universitetin, belə deyək, üçüncü missiyasıdır. İndi biz böyük institutların  çağırışlarına uyğun olaraq  genişmiqyaslı bölmələr  yaratmağa deyil, perspektivli tədqiqatlar  mərkəzləri yaratmağa başlamışıq. İndi MDU-da onların sayı 6-dır. Onlar artıq  dünyanın aparıcı  elmi jurnallarında onlarla elmı məqalə nəşr etdiriblər  və ticarət şirkətləriylə əməkdaşlıq münasibətləri  qurublar.  Planlaşdırılır ki,  bizim elmi-texnologiya vadisində  belə institutların sayı təxminən 45  olacaq.  Güman edirəm ki,  bu qərar Rusiyada elmin və texnologiyaların sıçrayışlı inkişafına gətirib çıxaracaq.

 

Qeyd edək ki, Reytinqin metodikası 13 effektivlik göstəricisinə əsaslanır. Onlardan tədris (təlim mühiti), tədqiqatlar (həcmi, gəlir və reputasiya), sitatgətirmə (tədqiqatların təsiri), beynəlxalq qarşılıqlı əlaqə  (əməkdaşlar, tələbələr və  tədqiqatlar), istehsal fəaliyyətindən (biliklərin ötürülməsi) gəlirləri göstərmək olar. 

 

Rey-tinq

Ali məktəb

Ölkə

Tələbələrin ümumi sayı

Tələbə -müəllim nisbəti

Əcnəbi tələbələr

Qadın-kişi nisbəti

1

Tsinghua University

Çin

36912

11.9

11%

34 : 66

2

Peking University

Çin

42547

8.9

17%

48 : 52

3

Zhejiang University

Çin

36031

10.9

18%

21 : 79

4

University of Science and Technology of China

Çin

16152

8.4

4%

n/a

5

Lomonosov Moscow State University

Rusiya

29063

7.2

25%

50 : 50

6

Fudan University

Çin

34393

12.2

11%

51 : 49

7

Nanjing University

 

34580

15.6

9%

48 : 52

8

Shanghai Jiao Tong University  

Çin

40711

11.0

9%

41 : 59

9

University of Cape Town

Cənubi Afrika Res­publikası

22137

12.1

18%

53 : 47

10

National Taiwan University

Tayvan

31783

11.5

8%

40 : 60

11

University of the Witwatersrand  

Cənubi Afrika Res­publikası

28279

26.1

8%

56 : 44

12

Moscow Institute of Physics and Technology

Rusiya

5687

10.5

15%

19 : 81

13

Khalifa University

Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri

3288

8.1

28%

51 : 49

14

Indian Institute of Science

Hindistan

4071

9.4

1%

21 : 79

15

University of São Paulo

Braziliya

82962

15.3

4%

48 : 52

=16

National Research Nuclear University MEPhI

Rusiya

6804

9.7

21%

30 : 70

=16

Wuhan University China

Çin

50015

14.2

8%

n/a

=18

University of Malaya

Malayziya

17095

8.9

23%

57 : 43

=18

Tongji University

Çin

36511

13.5

10%

40 : 60

20

Sabancı University

Türkiyə

3632

22.0

10%

38 : 62

21

Sun Yat-sen University

Çin

51061

16.2

9%

51 : 49

=22

Harbin Institute of Technology

Çin

30116

9.9

10%

31 : 69

=22

Higher School of Economics 

Rusiya

19527

11.3

9%

n/a

24

Stellenbosch University South Africa

Cənubi Afrika Res­publikası

23750

26.0

8%

55 : 45

25

Huazhong University of Science and Technology

Çin

56282

16.6

5%

35 : 65

26

Koç University

Türkiyə

5378

15.7

8%

52 : 48

27

Indian Institute of Technology Bombay

Hindistan

10001

17.1

1%

18 : 82

=28

National Chiao Tung University

Tayvan

12053

16.8

12%

28 : 72

=28

United Arab Emirates University

Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri

7494

9.2

24%

81 : 19

=30

University of Cyprus

Kipr

6861

22.7

10%

67 : 33

=30

University of Tartu

Estoniya

8518

11.3

6%

68 : 32

32

Qatar University

Qətər

14395

17.5

43%

75 : 25

33

Nankai University

Çin

28336

13.7

6%

n/a

34

National Taiwan University of Science and Technology

Tayvan

8087

18.9

13%

30 : 70

35

Indian Institute of Technology Roorkee 

Hindistan

7925

17.4

2%

10 : 90

36

Southern University of Science and Technology

Çin

2115

6.3

n/a

33 : 67

=37

National Tsing Hua University

Tayvan

16037

15.6

8%

41 : 59

=37

Taipei Medical University

Tayvan

5895

10.5

9%

57 : 43

39

National Cheng Kung University (NCKU)

Tayvan

20511

13.7

12%

36 : 64

=40

University of Campinas

Braziliya

27936

14.5

4%

47 : 53

=40

China Medical University, Taiwan

Tayvan

7730

17.0

10%

54:46

42

Cyprus University of Technology

Kipr

3114

17.7

8%

56 : 44

=43

Beihang University

Çin

29520

14.4

6%

n/a

=43

Southeast University

Çin

33063

11.8

5%

40 : 60

45

Tianjin University

Çin

33429

12.9

5%

n/a

=46

Indian Institute of Technology Kanpur

Hindistan

6609

15.2

1%

14 : 86

=46

National Taiwan Normal University

Tayvan

10621

12.6

26%

56 : 44

48

South China University of Technology

Çin

42472

14.5

5%

36 : 64

=49

University of KwaZulu-Natal

Cənubi Afrika Res­publikası

35451

28.4

5%

58 : 42

=49

Tomsk State University

Rusiya

7673

9.6

29%

n/a

=51

University of Crete

Yunanıstan

14890

27.8

4%

61 : 39

=51

Tomsk Polytechnic University 

Rusiya

9682

8.7

26%

33 : 67

=53

Charles University in Prague

Çexiya

49236

12.9

17%

62 : 38

=53

ITMO University Russian

Rusiya

10268

9.3

15%

38 : 62

55

Indian Institute of Technology Kharagpur

Hindistan

9397

13.9

n/a

14 : 86

56

Central South University

Çin

53069

17.3

2%

41 : 59

57

Renmin University of China

Çin

25168

11.8

6%

n/a

58

Jordan University of Science and Technology

İordaniya

22318

12.1

19%

57 : 43

59

Xi’an Jiaotong University

Çin

33973

10.8

5%

34 : 66

60

Universiti Teknologi Petronas

Malayziya

6448

16.5

21%

33 : 67

61

Indian Institute of Technology

Hindistan

1118

8.6

n/a

15 : 85

=62

Novosibirsk State University

Rusiya

7250

6.4

19%

57 : 43

=62

Shandong University

Çin

46351

13.7

6%

n/a

=64

JSS Academy of Higher Education and Research

Hindistan

5421

8.6

8%

55 : 45

=64

Soochow University

Çin

42684

15.2

7%

58 : 42

66

Indian Institute of Technology Delhi

Hindistan

8130

14.9

1%

16 : 84

67

Semmelweis University

Macarıstan

10809

9.6

32%

67 : 33

=68

Mahidol University

Tailand

28611

10.2

4%

64 : 36

=68

Saint Petersburg State University

Rusiya

21644

7.3

11%

64 : 36

=68

Xiamen University

Çin

40507

14.9

5%

49 : 51

=71

Bilkent University

Türkiyə

10659

15.0

7%

46 : 54

=71

Boğaziçi University

Türkiyə

12374

25.4

7%

49 : 51

73

Pontifical Catholic University of Rio de Janeiro

Braziliya

15415

18.7

6%

52 : 48

74

Istanbul Technical University

Türkiyə

34594

22.8

4%

34 : 66

=75

East China Normal University

Çin

25237

11.5

17%

66 : 34

=75

Indian Institute of Technology Madras

Hindistan

9013

15.8

1%

20 : 80

77

Sichuan University

Çin

59998

13.8

3%

50 : 50

78

University of Pretoria

Cənubi Afrika Res­publikası

35687

23.2

8%

56 : 44

79

National and Kapodistrian University of Athens

Yunanıstan

54364

27.5

11%

62 : 38

80

Diego Portales University

Çili

16802

14.6

2%

49 : 51

81

National Yang-Ming University

Tayvan

4255

5.1

2%

48 : 52

=82

Beijing Institute of Technology

Çin

28910

11.8

8%

35 : 65

=82

University of Indonesia

İndoneziya

41144

10.1

8%

60 : 40

84

Pontifical Catholic University of Chile

Çili

 

27485

15.2

7%

n/a

85

University of Desarrollo

Çili

15925

18.0

2%

55 : 45

86

Universiti Teknologi Malaysia

Malayziya

17726

10.9

17%

52 : 48

=87

China Agricultural University

Çin

19056

11.5

1%

58 : 42

=87

Peter the Great St Petersburg Polytechnic University  

Rusiya

18420

8.8

24%

40 : 60

=87

University of the Philippines

Filippin

45410

9.7

1%

53 : 47

90

Monterrey Institute of Technology and Higher Education

Meksika

14215

16.1

11%

41 : 59

91

Hunan University

Çin

4269

22.5

2%

45 : 55

92

Northwestern Polytechnical University

Çin

27423

13.6

3%

26 : 74

=93

National Autonomous University of Mexico

Meksika

162018

13.6

6%

51 : 49

=93

Savitribai Phule Pune University

Hindistan

6186

15.3

2%

46 : 54

=95

Dalian University of Technology

Çin

39075

16.2

2%

35 : 65

=95

Pontifical Javeriana University

Kolumbiya

29643

16.4

1%

56 : 44

=97

Federal University of São Paulo

Braziliya

13520

8.6

1%

60 : 40

=99

Universidad Peruana Cayetano Heredia

Peru

5885

 

12.1

 

n/a

60 : 40

=99

Hacettepe University

Türkiyə

42827

19.9

4%

57 : 43

=99

University of Johannesbur

Cənubi Afrika Res­publikası

25515

24.0

9%

55 : 45

 

Oruc MUSTAFAYEV



25.01.2019 | 13:25